24 Temmuz 2014 Perşembe

Bir Görgü Tanığı: Kabul Ghazi Stadyumu!

Kabul Ghazi Stadyumu... Afganistan kuru bozkırında kerpiçten farklı malzemelerle yapılmış ender inşalardan biri... 1923 yılında Kral Amanullah Khan tarafından temelleri atılan, önceleri yalnızca Maiwand Kabul futbol takımına aitken, 1941 yılında Afganistan Milli Takımı'nın santra vuruşuyla boyut atlayarak ilk kez bir milli maçı  da izleyicilerine sunan stadyum; 2011 yılında yapılan yenileme çalışmalarıyla futbol mabedinden bir olimpiyat stadyumuna dönüştü; şu an 8 farklı takım kullanıyor; yalnızca Afgan halkına değil; komşu ülkelerin futbol takımlarına da ev sahipliği yapıyor ayrıca Afganistan Olimpiyat Komitesi'de stadyumun kiracıları arasında; bu özelliğiyle Kabul Gazi Stadyumu "The Boxing Girls Of Kabul" filmine de konu olmuş durumda.

Stadyumun yukarıdaki paragrafta atlanan bir hikayesi var, ne yazık ki bu hikaye, Hindi Kuş Dağları ve Kabil Nehri arasında kalan stadın eşsiz görüntüsü değil; bu manzaranın önüne geçen Kabul Ghazi'nin kirli geçmişi...



16 Kasım 1999, Salı.



  Kabul Ghazi Stadyumu'nda 4.000'e yakın insan tribünleri doldurmuştu; kulüp filamaları ve bayraklar stadyumdaki yerlerini almışlardı; aniden yavaşça ilerleyen bir araç sahaya girdi, küçük, kırmızı renkli bir jeepti. Aracın arkasında üç mavi burkalı, yüzleri örtülmüş kadın vardı; stadyum hoparlöründen yaklaşık 10 dakika boyunca süren makamlı sözler dizisi duyuldu; ne tribünleri çoşturmak için çalınan şarkı ne de bir tezahürattı tüm stadyumda yankılanan sesler...  İşinin ehli tarafından gayet güzelce okunan Kuran-ı Kerim ayetleriydi.



  Geçen pazar sabahı Taliban dini polisine teslim olmuştu Zarmeena; 7 çocuklu bir anneydi, cumartesi akşamı, cuma akşamında olduğu gibi çocuklarının önünde kocasından yine feci bir dayak yemişti; cumartesi akşamını pazar sabahına bağlayan gece yıllardır kendisini döven kocasını çelik bir çekiç ile öldürmüştü.

  Duanın ardından mavi burkalı üç kadında araçtan indi; kahverengi cüppesiyle bir adam ceza sahasını işaret etti, diz çöktü Zarmeena; yanında beraber yürüyen bir kadın Afgan polisi açılan dizini ve dirseklerini düzeltti. Ardından bir Afgan genç geleneksel sarıklı kıyafetiyle beliriverdi; yanında getirdiği Kalasnikov marka silahı Zarmeena'nın başına dayadı; tam bu sırada tribünlerden "Allah büyüktür!" nidası yükseldi; saniyeler sonra Zarmeena yerdeydi; cezasahası içinde düşmüştü, üç yıl önce bu topraklarda yapılan bu hareketin adı penaltıydı; ancak Afganistan'da 3 yıldır kontrol Taliban'ın elindeydi.



Yeni bir jeep sahanın içine girdi; bagajı açıldı; mavi burkalı iki kadın polis yeniden görüldü; yerdeki Zarmeena'yı araca bindirdiler; araç sahadan çıktığı anda stadyumdan bir anons yükseldi:

"Şimdi huzurlu bir biçimde maçı izleyebilirsiniz!" *1



  Sovyet Rusya'nın Afganistan'dan çekilmesinin ardından Afganistan'da bağımsızlık söylemleri yerine yine kan vardı; Afgan Mücahitler için yorgan gitmiş, ancak kavga bitmemişti; bu kez hükmedenin kim olacağını belirlemek için başlayan savaşta Afganistan yeniden savaş alanına döndü; tam bu sırada Pakistan sınırında petrol zengini ülkelerin finansörlüğünü yaptığı hem medrese hemde savaş eğitimini aynı alan ve kendilerine 'talebe' diyen yeni bir grup ortaya çıktı. 1994 yılında Afgan sınırını geçip Kandahar'ı ele geçirdiler; 1996'da Kabil dahil ülkenin %90'ına hakim durumdaydılar; ülkenin şeriat ile yönetileceğini açıkladılar.

  Taliban yönetimi boyunca stadyumda takımlarını desteklemeye gelen insanlar; sevgilisiyle elele görülen bir kıza 40 değnek vurulduğunu; bir Afgan gencinin elinin kesildiğini; babasını vuran Davud'u kendi elleriyle Zarmeena'nın öldüğü yerde aynı şekilde öldüren ve stadyumdan yükselen haykırışla 'öcünü aldığını' söyleyen Mohasil'i ve daha nicelerini görmüştü.  2011 yılında yapılan yenileme çalışmalarıyla seyirci koltukları, stadyum kapasitesi, soyunma odaları, stadyuma bağlanan karayolları hatta kale ağları bile değişti, ancak asıl amaçlanan hafızlardan bu korkunç geçmişi silmekti; olmadı...

  Kabul Ghazi Stadyumu 1996-2001 yılları arasında Taliban'ın kamu infazları merkezi olarak kullanıldı; bir başka deyişle Simon Kuper'ın "Futbol, asla sadece futbol değildir!" önermesine yıllarca şahitlik yaptı; 91 yıldır ayakta olan stadyumun çimleri yalnızca su ile değil, kan ile de ıslandı.





*1: Hikaye bir kurgu değil; o gün stadyumda bulunan Rawa muhabirinin kaleminden dökülmüş satırlar; fotoğraflarda kendi objektifine ait. Çeviri yaptığımız sitede ismi yazmıyordu; kendisine buradan sizlerin huzurunda teşekkür ediyoruz. 


 





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder